حدیث در مورد قناعت

بسم الله الرحمن الرحیم

مجموعه ای از احادیث ائمه اطهار با موضوع قناعت در این صفحه قرار داده شده است.

عنه عليه السلام : ثَمَرةُ القَناعَةِ العِزُّ .

امام على عليه السلام :

ميوه قناعت، عزّت است.

[غرر الحكم : 4646.]

# حدیث با موضوع قناعت

امام علی علیه السلام :

مَنِ اقتَصَرَ عَلی بُلغَهِ الکَفافِ فَقَدِ انتَظَمَ الراحَهَ وَ تَبَوَّأَ خَفضَ الدَّعَهِ؛

هر کس
به مقدار کفایت، قناعت کند، آسایش می یابد و برای خویش زمینه گشایش فراهم می کند.

کافی(ط-الاسلامیه) ج 8 ، ص 19 - نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 540 ، حکمت 371

امام علی علیه السلام :

مِن شَرَفِ الهِمَّهِ لُزومِ القِناعَهِ؛

پایبندی به قناعت، از والایی همّت است.

تصنیف غررالحکم و درر الکلم ص391 ، ح 8999

امام صادق علیه السلام :

حُرِمَ الحَریصُ خَصلَتَینِ و َلَزِمَتهُ خَصلَتانِ: حُرِمَ القَناعَهَ فَافتَقَدَ الرّاحَهَ و َحُرِمَ الرِّضا فَافتَقَدَ الیَقینَ؛

حریص از دو خصلت محروم شده و در نتیجه دو خصلت را با خود دارد: از قناعت محروم است و در نتیجه آسایش را از دست داده است، از راضی بودن محروم است و در نتیجه یقین را از دست داده است.

خصال ص 69 ، ح 104

امام علی علیه السلام :

اِنتَقِم مِنَ الحِرصِ بِالقَناعَهِ کَما تَنتَقِمُ مِنَ العَدُوِّ بِالقِصاصِ؛

از حرص، با قناعت انتقام بگیر، چنان که با قصاص از دشمن انتقام می گیری.

شرح نهج البلاغه(ابن ابی الحدید) ج 20 ، ص 314 ، ح 607

امام صادق علیه السلام :

اِنَّ صاحِبَ الدّینِ فَکَّرَ فَ-عَ-لَ-تْهُ السَّکینَهُ وَ اسْتَ-کانَ فَ-تَواضَعَ وَ قَنِعَ فَاسْتَغْنی وَ رَضیَ بِما اُعْطیَ وَ انْفَرَدَ فَکُفیَ الاْخْوانَ وَ رَفَضَ الشَّهَواتِ فَصارَ حُرّا وَ خَلَعَ الدُّنْیا فَتَحامَی الشُّرورَ وَ اطَّرَحَ الْحَسَدَ فَظَهَرتِ الْمَحَبَّهُ وَ لَمْ یُخِفِ النّاسَ فَ-لَ-مْ یَخَفْهُمْ وَ لَمْ یُذْنِبْ اِلَیْهِمْ فَسَلِمَ مِنْهُمْ وَ

سَخَتْ نَفْسُهُ عَنْ کُلِّ شَی ءٍ ففازَ وَ اسْتَکْمَلَ الْفَضْلَ وَ اَبْصَرَ العافیَهَ فَاَمِنَ النَّدامَهَ؛

آدم دین دار چون می اندیشد، آرامش بر جان او حاکم است. چون خضوع می کند متواضع است. چون قناعت می کند، بی نیاز است. به آنچه داده شده خشنود است. چون تنهایی را برگزیده از دوستان
بی نیاز است. چون هوا و هوس را رها کرده آزاد است. چون دنیا را فرو گذارده از بدی ها و گزندهای آن در امان است. چون حسادت را دور افکنده محبتش آشکار است.مردم را نمی ترساند پس از آنان نمی هراسد و به آنان تجاوز نمی

کند پس از گزندشان در امان است. به هیچ چیز دل نمی بندد پس به رستگاری و کمال فضیلت دست می یابد و عافیت را به دیده بصیرت می نگرد پس کارش به پشیمانی نمی کِشد.

امالی(مفید) ص 52، ح 14

ابن شهر آشوب :

کانَ النَّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم) قَبْلَ المَبْعَثِ مَوصوفا بِعِشرینَ خَصلَهً مِن خِصالِ الاَنْبیاءِ لَوِ انْفَرَدَ واحِدٌ بِاَحَدِها لَدَلَّ عَلی جَلالِهِ فَکَیْفَ مَنِ اجْتَمَعَت فیهِ؟! کانَ نَبیّا اَمینا، صادِقا، حاذِقا، اَصیلاً، نَبیلاً، مَکینا، فَصیحا، عاقِلاً، فاضِلاً، عابِدا، زاهِدا، سَخیا، کمیا، قانِعا، مُتَواضِعا، حَلیما، رَحیما، غَیورا، صَبورا، مُوافِقا،

مُرافِقا، لَم یُخالِطْ مُنَجِّما وَ لا کاهِنا و لا عَیافا؛

رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم پیش از مبعوث شدن، بیست خصلت از خصلت های پیامبران را دارا بودند، که اگر کسی یکی از آنها را داشته باشد، دلیل عظمت اوست؛ چه رسد به کسی که همه آنها را دارا باشد، آن حضرت پیامبری امین، راستگو، ماهر، اصیل، شریف، استوار، سخنور، عاقل، با فضیلت، عابد، زاهد، سخاوتمند، دلیر و با شهامت، قانع، متواضع، بردبار، مهربان، غیرتمند، صبور، سازگار، و نرم خو بودند و با

هیچ منجّم (قائل به تأثیر ستارگان)، غیب گو و پیش گویی هم نشین نبودند.

مناقب آل ابی طالب(ابن شهر آشوب) ج 1، ص 123

# حديث درباره قناعت

الإمامُ الباقرُ أو الإمامُ الصّادقُ عليهما السلام: مَن قَنِعَ بما رَزَقَهُ اللّه ُ فهُو مِن أغنَى الناسِ .

امام باقر يا امام صادق عليهما السلام:

كسى كه به آنچه خدا روزيش كرده قانع باشد، از توانگرترين مردمان است.

[الكافي : 2/139/9.]

الإمامُ عليٌّ عليه السلام : القَناعَةُ تُغني .

امام على عليه السلام :

قناعت، توانگرى آرَد.

[غرر الحكم : 22.]

عنه عليه السلام : ألهِمْ نفسَكَ القُنوعَ .

امام على عليه السلام :

قناعت را به نفس خود، تلقين كن.

[بحار الأنوار : 78/9/64.]

رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : خِيارُ اُمَّتي القانِـعُ ، و شِرارُهُمُ الطامِعُ .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

بهترينان امّت من، قناعت كنندگان و بدترينان آنها، طمعكاران هستند.

[كنز العمّال : 7095.]

# حدیث در مورد قناعت و ساده زیستی

عنه عليه السلام : لا تكن مِمَّن يَرجُو الآخِرَةَ بغيرِ العَمَلِ ··· يقولُ في الدنيا بقَولِ الزاهِدينَ ، و يَعمَلُ فيها بعَمَلِ الراغِبينَ ، إن اُعطِيَ مِنها لم يَشبَعْ ، و إن مُنِعَ مِنها لم يَقنَعْ .

امام على عليه السلام :

چونان كسى مباش كه بدون عمل به آخرت اميدوار است··· در دنيا چون پارسايان سخن مى گويد، اما به مانند دنيا خواهان عمل مى كند. اگر از دنيا چيزى به او داده شود، سير نمى گردد و اگر داده نشود، قانع نيست.

[نهج البلاغة: الحكمة 150.]

الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ لمّا سُئلَ عن قولِهِ تعالى : «فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبةً» ـ : هِي القَناعَةُ .

امام على عليه السلام ـ در پاسخ به پرسش از آيه «فلنحيينّه حياة طيّبة» ـ فرمود : مقصود، قناعت است.

[نهج البلاغة : الحكمة 229.]

الإمامُ الحسنُ عليه السلام : اعلمْ أنَّ مُروَّةَ القَناعَةِ و الرِّضا أكثرُ مِن مُرُوّةِ الإعطاءِ .

امام حسن عليه السلام :

بدان كه مردانگى قناعت و خرسندى، بيشتر از مردانگى داد و دهش است.

[بحار الأنوار : 78/111/6.]

عنه عليه السلام : يَنبَغي لمَن عَرَفَ نفسَهُ أن يَلزَمَ القَناعَةَ و العِفَّةَ .

امام على عليه السلام :

براى كسى كه خود را بشناسد، شايسته است كه به قناعت و عزّت نفْس چنگ در زند.

[غرر الحكم : 10927.]

امام علی علیه السلام :

اَطیَبُ العَیشِ القَناعَهُ؛

خوش ترین زندگی، زندگی با قناعت است.

تصنیف غررالحکم و درر الکلم ص391 ، ح 8982