حدیث در مورد همسایه

امام صادق علیه السلام :

حُسنُ الجِوارِ یُعَمِّرُ الدِّیارَ وَیَزیدُ فِی العمارِ؛

خوش همسایگی شهرها را آباد و عمرها را زیاد می کند.

کافی(ط-الاسلامیه) ج2، ص667، ح8

# حدیث با موضوع همسایه

رسول اکرم صلی الله علیه و آله :

إِن أَحبَبتُم أَن یُحِبَّکُمُ اللّه وَ رَسولُهُ فَأَدّوا إِذَا ائتُمِنتُم و َاصدُقوا إِذا حَدَّثتُم و َأَحسِنوا جِوارَ مَن جاوَرَکُم؛

اگر می خواهید که خدا و پیغمبر شما را دوست بدارند وقتی امانتی به شما سپردند رد کنید و چون سخن گویید راست گویید و با همسایگان خود به نیکی رفتار نمایید.

نهج الفصاحه ص264 ، ح 554

امام علی علیه السلام :

وَالجِوارُ أَربَعونَ دارا مِن أَربَعَهِ جَوانِبِها؛

تا چهل خانه از چهار طرف همسایه به شمار می آیند.

خصال ج2 ، ص 544

امام علی علیه السلام :

سَل عَنِ الرَّفیقِ قَبلَ الطَّریقِ، وَ عَنِ الجارِ قَبلَ الدّارِ؛

قبل از مسافرت ببین همسفرت کیست و پیش از خرید خانه ببین همسایه ات کیست.

کافی(ط-الاسلامیه) ج8 ، ص24 - نهج البلاغه ص405 ، نامه 31

امام سجاد علیه السلام :

َمّا حَقُّ جارِکَ فَحِفظُهُ غائِبا وَ إِکرامُهُ شاهِدا وَ نُصرَتُهُ إِذا کانَ مَظلوما و َلا تَتَّبِع لَهُ عَورَهً فَإِن عَلِمتَ عَلَیهِ سوءً سَتَرتَهُ عَلَیهِ وَ إِن عَلِمتَ أَنَّهُ یَقبَلُ نَصیحَتَکَ نَصَحتَهُ فیما بَینَکَ و َبَینَهُ وَ لا تُسَلِّمهُ عِندَ شَدیدَهٍ وَ تُقیلُ عَثرَتَهُ وَ تَغفِرُ ذَنبَهُ وَ تُعاشِرُهُ مُعاشَرَهً کَریمَهً؛

اما حق همسایه ات این است که درغیاب او آبرویش را حفظ کنی و در حضورش او را احترام نهی. اگر به او ظلمی شد یاریش رسانی، دنبال عیبهایش نباشی، اگر بدی از او دیدی بپوشانی، اگر بدانی نصیحت تو را می پذیرد او را در خفا نصیحت کنی، در سختی ها رهایش نکنی، از لغزشش درگذری، گناهش را ببخشی و با او به خوبی و بزرگواری معاشرت کنی.

خصال ج2 ، ص 569

امام علی علیه السلام :

اِنَّ لِلّدارِ شَرَفا وَ شَرَفُهَا السّاحَهُ الواسِعَهُ وَ الخُلَطاءُ الصّالِحونَ وَ اِنَّ لَها بَرَکَهً وَ بَرَکَتُها جَودَهُ مَوضِعِها وَسَعَهُ ساحَتِها وَ حُسنُ جِوارِ جیرانِها؛

خانه را شرافتی است. شرافت خانه به وسعت حیاط (قسمت جلوی خانه) و هم نشینان خوب است. و خانه را برکتی است، برکت خانه جایگاه خوب آن، وسعت محوطه آن و همسایگان خوب آن است.

مکارم الاخلاق، ص 125

رسول اکرم صلی الله علیه و آله :

فی حُقوقِ الجارِ - : إِنِ اسْتَغَاثَکَ أَغَثْتَهُ وَ إِنِ اسْتَقْرَضَکَ أَقْرَضْتَهُ وَ إِنِ افْتَقَرَ عُدْتَ عَلَیْهِ وَ إِنْ أَصَابَتْهُ مُصِیبَهٌ عَزَّیْتَهُ وَ إِنْ أَصَابَهُ خَیْرٌ هَنَّأْتَهُ وَ إِنْ مَرِضَ عُدْتَهُ وَ إِنْ مَاتَ تَبِعْتَ جَنَازَتَهُ وَ لَا تَسْتَطِیلُ عَلَیْهِ بِالْبِنَاءِ فَتَحْجُبَ الرِّیحَ عَنْهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ ...

درباره حقوق همسایه فرمودند: اگر از تو کمک خواست کمکش کنی، اگر از تو قرض خواست به او قرض دهی، اگر نیازمند شد نیازش را برطرف سازی، اگر مصیبتی دید او را دلداری دهی، اگر خیری به او رسید به وی تبریک گویی، اگر بیمار شد به عیادتش روی، وقتی مرد در تشییع جنازه اش شرکت کنی، خانه ات را بلندتر از خانه او نسازی تا جلوی جریان هوا را بر او بگیری مگر آن که خودش اجازه دهد... .

مسکّن الفؤاد

ص 114

رسول اکرم صلی الله علیه و آله :

ما آمَنَ بی مَن باتَ شَبعانَ وَجارُهُ طاوِیا، ما آمَنَ بی مَن باتَ کاسیا وَجارُهُ عاریا؛

به من ایمان نیاورده است آن کس که شب سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد. به من ایمان نیاورده است آن کس که شب پوشیده بخوابد و همسایه اش برهنه باشد.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسایل ج8، ص429، ح9897

امام کاظم علیه السلام :

لَیْسَ حُسْنُ الْجِوَارِ کَفَّ الْأَذَی وَ لَکِنَّ حُسْنَ الْجِوَارِ الصَّبْرُ عَلَی الْأَذَی

خوش همسایگی تنها این نیست که آزار نرسانی، بلکه خوش همسایگی این است که در برابر آزار و اذیت همسایه صبر داشته باشی.

تحف العقول ص 409

رسول اکرم صلی الله علیه و آله :

لایَدخُلُ الجَنَّهَ عَبدٌ لا یَأَمَنُ جارُهُ بَوائِقَهُ؛

کسی که همسایه از شرش در امان نباشد به بهشت نمی رود.

نهج الفصاحه ص681 ، ح 2532

امام صادق علیه السلام :

مَن لَهُ جارٌ و َیَعمَلُ بِالمَعاصی فَلَم یَنهَهُ فَهُوَ شَریکُهُ؛

هر کس همسایه ای را داشته باشد که گناه می کند ولی او را نهی نکند، شریک در گناه اوست.

ارشادالقلوب(دیلمی) ج1، ص183

# حقوق همسایگان در اسلام

امام علی علیه السلام :

زَکوهُ الیَسارِ بِرُّ الجیرانِ وَ صِلَهُ الارحامِ؛

زکاتِ رفاه، نیکی با همسایگان و صله رحم است.

شرح آقا جمال خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم ج 4، ص 106 ،

ح 5453

رسول اکرم صلی الله علیه و آله :

صله الرّحم و حسن الخلق و حسن الجوار یعمران الدّیار و یزدن فی الأعمار.

صله رحم، خوش اخلاقی و خوش همسایگی، شهرها را آباد و عمرها را زیاد می کند.

نهج الفصاحه ص554 ، ح 1839

امام علی علیه السلام:

شیعَتُنَا المُتَباذِلونَ فی وِلایَتِنا، اَلمُتَحابّونَ فی مَوَدَّتِنا اَلمُتَزاوِرونَ فی اِحیاءِ اَمرِنا اَلَّذینَ اِن غَضِبوا لَم یَظلِموا وَ اِن رَضوا لَم یُسرِفوا، بَرَکَهٌ عَلی مَن جاوَروا سِلمٌ لِمَن خالَطوا؛

شیعیان ما کسانی اند که در راه ولایت ما بذل و بخشش می کنند، در راه دوستی ما به یکدیگر محبت می نمایند، در راه زنده نگه داشتن امر و مکتب ما به دیدار هم می روند. چون خشمیگین شوند، ظلم نمی کنند و چون راضی شوند، زیاده روی نمی کنند، برای همسایگانشان مایه برکت اند و نسبت به هم نشینان خود در صلح و آرامش اند.

کافی(ط-الاسلامیه) ج 2، ص236 و 237، ح 24

رسول اکرم (ص):

حُرمَهُ الجارِ عَلَی الجارِ کَحُرمَهِ اُمِّه.

رعایت حرمت همسایه همانند احترام مادر لازم است.

کافی(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 666

# حدیث در مورد همسایه آزاری

امام صادق علیه السلام :

ثَلاثَهٌ تُکَدِّرُ العَیشَ : السُّلطانُ الجائرُ ، والجارُ السَّوءُ ، والمَرأهُ البَذِیَّهُ ؛

سه چیز زندگی را تیره می کند : فرمانروای ستمگر ، همسایه بد و زن بدزبان و وقیح .

تحف العقول : 320 منتخب میزان الحکمه : 422

# جملات زیبا درباره همسایه داری

امام علی علیه السلام :

أمَرَنا رسولُ اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم أن نَدفِنَ مَوتانا وَسطَ قَومٍ صالِحینَ ؛ فإنّ المَوتی یَتأذّونَ بجارِ السَّوءِ کما یَتأذّی بهِ الأحیاءُ ؛

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم به ما دستور داد مردگانمان را در میان مردمانی صالح به خاک بسپاریم ؛ زیرا مردگان نیز همچون زندگان از همسایه بد رنج می برند .

کنزالعمّال : 42916 منتخب میزان الحکمه : 522

امام علی (علیه السلام) فرمودند:

مِن حُسنِ الجِوارِ تَفَقُّدُ الجارِ ؛

از نشانه های حُسن همسایگی جویا شدن از احوال همسایه است .

تحف العقول : 85 و منتخب میزان الحکمه : 124

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

مَن تَطَلَّعَ عَلی أسرارِ جارِهِ انهَتَکَت أستارُهُ ؛

هر که در پی آگاهی از اسرار همسایه اش باشد ، پرده اش دریده می شود .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث8798

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

سَل عَنِ الجارِ قَبلَ الدّارِ ؛

پیش از [خرید] خانه ، درباره همسایه پرس و جو کن .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث5598

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

لأن یزنی الرّجل بعشره نسوه خیر له من أن یزنی بامرأه جاره، و لأن یسرق الرّجل من عشره أبیات أیسر له من أن یسرق من بیت جاره؛

این که مرد باده زن زنا کند گناه آن کمتر است تا با زن همسایه خویش زنا کند و این که مرد از ده خانه دزدی کند برای وی آسان است تا از خانه همسایه خویش بدزدد.

نهج الفصاحه

پیامبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند:

اَرْبَعٌ تَزیدُ الرِّزْقَ: حُسْنُ الْخُلْقِ وَ حُسْنُ الْجِوارِ وَ کَفُّ الاَْذی وَ قِلَّهُ الضَّجْرِ؛

چهار چیز روزی را زیاد می کند: خوش اخلاقی، خوش رفتاری با همسایه، اذیت نکردن و کم کردن بی تابی.

معدن الجواهر، ص 39.